Vandaag wordt herdacht dat 158 jaar geleden de slavernij officieel teneinde kwam. Ook aan Voorschoten is dit niet voorbij gegaan. Hendrik Staat, die zijn fortuin verdiende als advocaat en zaakgelastigde voor de groot suikerplantage van Berbice in Suriname vernoemde zijn woning en buitenplaats naar deze Suikerplantage, Berbice.

Voor de naamsverandering heette deze buitenplaats van 1669 tot 1822 Alamansgeest / Allemansgeest. Vanaf 1822 is de naam veranderd naar Berbice.

En wie de uitdrukking ‘helemaal naar de Barrebiesjes gaan’ kent, weet dat dit betekent dat je naar de duivel gaat, en misschien zelfs om zeep geholpen wordt.

Het spreekwoord herinnert aan de netelige positie waarin de Hollanders zich ooit bevonden: in een moordend klimaat, slachtoffer van dodelijke ziekten en in de hoek gedreven door woedende slaafgemaakten die hun vrijheid terugeisten.

De geschiedenis van de Barrebiesjes, of eigenlijk Berbice, is relatief onbekend in Nederland. Maar het land dat nu Guyana heet, is bijna tweehonderd jaar in Nederlandse handen geweest.

Het gekoloniseerde gebied bestond uit drie delen, vernoemd naar de drie grote rivieren die vanuit het binnenland de Atlantische oceaan instromen: de Essequibo, de Demerary en de Berbice. Elk deel had een eigen Hollandse gouverneur. Het gebied maakte deel uit van wat wel de ‘Wilde Kust’ werd genoemd en waartoe ook Suriname behoorde.

Tot slaaf gemaakte Afrikanen verbouwden koffie, katoen en suiker voor de Hollandse meesters, aanvankelijk vooral in de binnenlanden langs de oevers van de rivieren, maar later ook steeds meer in de kustgebieden.

Door de succesverhalen over het koloniale verleden van Europa en de gangbare gedachte dat het morele verzet tegen de slavernij uit progressieve, verlichte Europese hoek kwam, kun je denken dat slaafgemaakten eeuwenlang lijdzaam hun lot droegen.

Niets is echter minder waar. Er waren vele vormen van verzet en weerstand, en de Afrikaanse bevolking van de koloniën heeft vanaf het begin nagedacht over nieuwe manieren van samenleven in de landen waarin zij terecht waren gekomen.

De geschiedenis van Berbice geeft daarvan een uitgesproken voorbeeld: hier voltrok zich in 1763 de allereerste georganiseerde slavenopstand op het Amerikaanse continent. De leider van het verzet onderhandelde met de Nederlandse gouverneur over het ‘delen’ van de kolonie.

Die leider stond bekend als Cuffy, wat van Kofi kwam – een nog altijd gangbare naam in Ghana, die ‘geboren op vrijdag’ betekent. Alleen al omdat Cuffy de eerste georganiseerde slavenopstand op het Amerikaanse continent leidde, verdient hij een plek in de serie Verzwegen Geschiedenis.

Bronnen:

De Correspondent

Wiki : Slavenopstand van Berbice

Wiki : Berbice

Wiki : Berbice Voorschoten