Voorschoten / Leiden – Onder de titel ‘Wandel de Wijk Stevenshof’ is een grote kaart (84 bij 60 cm) verschenen die tal van verrassingen onthult over een gebied in Leiden, dat grotendeels tot aan de grenswijziging van 1 juli 1966 tot het grondgebied van Voorschoten behoorde.
 
Ruim een halve eeuw geleden strekte Voorschoten zich ten westen van De Vink en Ter Wadding en direct ten zuiden van de Oude Rijn uit tot voorbij het verkeersknooppunt ‘Haagsche Schouw’.
 
Een wijds extra stukje territorium dat heel lang naast de lintbebouwing van de Oude Rijndijk vooral heel veel polderland omvatte. Daarin zou vanaf eind 1982 de Leidse wijk Stevenshof verrijzen, die straks middels de Rijnlandroute wordt afgesneden van de polders richting de verderop gelegen Papeweg.
 
Op de enorme kaart die nu van de Stevenshof is verschenen worden een viertal thematische wandelroutes aangegeven, welke op de achterzijde worden beschreven. Op de kaart staan de locaties aangegeven waar vondsten werden gedaan, die aantoonden dat dit stukje voormalig Voorschoten al vanaf de IJzertijd bewoond is geweest.
 
Eén van die wandelroutes betreft de archeologie van het gebied. De aanleg van de nieuwbouwwijk Stevenshof betekende een unieke kans voor archeologen om op zoek te gaan naar sporen uit de tijd waarin de latere Stevenshofjespolder en de Papewegse polder nog deel uitmaakten van het stroomgebied van de Oude Rijn. Tussen de strandwallen waarop de dorpen Voorschoten en Wassenaar zouden ontstaan ontwikkelde zich een veengebied, dat afwaterde via nog altijd bestaande wateringen zoals de Dobbewatering en de Veenwatering.
 
De aanleg van de Stevenshof maar ook het recent uitgevoerde archeologisch onderzoek in het kader van het project Rijnlandroute nabij de huidige grenzen van Voorschoten, Wassenaar en Leiden, leverde tal van sporen van menselijke aanwezigheid uit tijden dat dit een redelijk desolaat gebied moet zijn geweest.
 
De Oude Rijn stroomt hier nog altijd langs, maar veel minder bekend is dat een heel stuk ten zuiden daarvan de zogeheten Doollent liep. Een soort Rijnlandroute van water, die van oost naar west en parallel aan de Oude Rijn liep. Op de nu verschenen kaart van de Stevenshof, gratis verkrijgbaar in de wijkbibliotheek, wordt aangegeven waar daarvan nog een laatste restant is te vinden.
 
In een moerasje even ten westen van de Stevenshof, nabij de huidige grens met Voorschoten, zijn resten teruggevonden van een origineel knuppelpad uit de IJzertijd. Dergelijke vormen van verkeersinfrastructuur uit de vroegste historie van Voorschoten werden overigens in oktober 2004 ook oostelijker aangetroffen, bij onderzoek voorafgaande aan de bouw van de Krimwijk/Park Allemansgeest.
 
Toen de parallel aan de spoorlijn lopende Dobbewatering voor de aanleg van de Stevenshof deels moest worden verlegd, werden hier niet ver van het Voorschotense Noord Hofland aardewerk en botmateriaal uit de midden en latere IJzertijd aangetroffen.
 
De kaarten zijn in de wijkbibliotheek Stevenshof verkrijgbaar, Trix Terwindtstraat 6, Leiden.
 
Tekst: Jos Knijnenburg
Back To Top