Leiden - Op uitnodiging van de burgemeester van Leiden, Henri Lenferink, was de Voorschotense burgemeester, samen met zijn collega's uit Leiderdorp, Zoeterwoude en Oegstgeest bij de stille tocht op het Stadhuisplein in Leiden. Correspondent Jan van der Sluis van leidsch.nu maakte een verslag:

“Het vrije woord houdt niet van één minuut stilte”
Zó ver zijn we al, óók in Leiden. Zo ver dat niet iedereen meer z'n mening durft te uiten. Opgeroepen door de burgemeester kwam donderdagavond Leiden samen op het Stadhuisplein om uiting te geven aan afkeer van de moorden op cartoonisten van het Franse Charlie Hebdo en op politieagenten en receptiemedewerkers. Zo'n duizend mensen gaven gevolg aan die oproep.

Aanslag
Namens de gemeente sprak de burgemeester zijn afschuw uit. “Een aanslag op de menselijkheid. Een aanslag op de beschaving.” Voor de woordvoerder van het Leidsch Dagblad was het vooral een aanslag op de bewakers van de democratie: de journalisten, zonder wie ons politiek systeem niet zou kunnen functioneren. Ook vanuit de universiteit werd op vergelijkbare manier naar de moorden gekeken. Die zouden een aanslag op de rechtsstaat zelf zijn. Daarin immers is de speelruimte bepaald in de wet en kan het niet zijn dat particuliere overtuigingen die overstijgen. Aan de overheid nu de opdracht ons te beschermen binnen die grenzen van de wet.

Waardig
Een waardige bijeenkomst was het. Geen onvertogen geluid, een minuut stilte die ook stil was. Een vol plein. Beleefd luisterend en beleefd applaudiserend. Geen spreekkoren en slechts een enkel opgestoken potlood of papier met Je Suis Charlie.

Gedicht
Stadsdichter Jaap Montagne deed de vlam bijna in de pan slaan met een vlammend vers over het vrije woord. Het vrije woord dat, waarlijk vrij, ook kan schuren, schurken en irriteren. Het vrije woord dat niet monddood kan worden gemaakt.

Godsdienst
In de betogen namens de Raad van Kerken werd duidelijk gemaakt dat je daden verschuilen achter een godsdienstig motief niet werkt. Zéggen dat je iets uit een geloofsovertuiging doet, is geen waarborg dat dat ook zo is als dat geloof daarover niet glashelder is; sterker, jouw actie veroordeelt.

Waarom
Wat bracht mensen eigenlijk naar het Stadhuisplein? Heel diverse redenen, dat kun je voorspellen.  Twee jonge jongens blijken “gewoon langs te zijn gelopen” en blijven staan luisteren. Ben, “uit de Drie Octoberstraat”, kwam, samen met anderen, “vóór tolerantie'. Zij vonden het een mooie bijeenkomst, waardig en goed gesproken.  

Uitlokken
Op de balustrade treffen we Francesco, een Italiaanse student die in Leiden Europees Recht studeert en een vriendin heeft die in Parijs woont. Hij is vooral omdat hij zich europeaan voelt, “een gemeenschap”, waardoor de aanval hem gevoelsmatig direct raakte. Wellicht ook omdat zijn zus in Parijs journalist is. “We moeten weg uit de discussie of dit nu Islam is of niet. Dat wordt gebruikt als een masker, een dekmantel. Ze proberen ons uit de tent te lokken en te laten reageren. Maar in die cirkel van geweld moeten we  niet terecht komen”.

Medeleven
Het zijn twee heren van middelbare leeftijd die die ontwikkeling belichamen. Hun reactie op de vraag waarom zij kwamen en wat zij er van vonden, wordt in eerste instantie enorm afgehouden. 'Je weet hoe de media woorden verdraaien.'  Twee heren van niet-nederlandse geboorte die bang zijn om zich uit te spreken en zeker niet met een naam erbij. En toch waren zij er ook “omdat we mee leven. Omdat we dit heel erg vinden. Omdat we dit absoluut niet accepteren”.