Foto : RAF : Eén van de verkenningsfoto uit september 1944 is hierboven te zien. In het rood omkadert is het kampement te zien van de Wehrmacht in 1944. In het groen het hoofdgebouw, de huidige gemeente werken, dat de Duitsers in de oorlog bouwden. Als referentiekader in het geel de Voorstraat met rechtsboven nog net in beeld de Dorpskerk.

In 1939 werd een terrein van 2,5 hectare gevorderd door het Nederlandse Rijk in verband met de mobilisatie voor onderdelen van het Nederlandse leger. Dit daar de dreiging vanuit Duitsland voelbaar was. Op die plek werd een militair kampement gebouwd wat bestond uit houten barakken.

De locatie van dit kampement lag op de locatie tussen het huidige Rietzangerpad en het Klooster. In de houten barakken werden gemobiliseerde soldaten van de Veldartillerie ondergebracht alsook de paarden.

Na de capitulatie van Nederland werd in 1941 het terrein ingenomen door de Duitse Wehrmacht. Deze vorderde nog eens drie hectare om een hoofdgebouw te bouwen. In dit hoofdgebouw werd onder andere een keuken en een kantine gerealiseerd. Dit gebouw bestaat nog steeds en wordt tegenwoordig gebruikt door de gemeente Voorschoten voor de afdeling openbare werken.

Ten tijden van de bezetting bevonden zich tussen de 400 en 600 Duitse soldaten in het kampement. Rondom Voorschoten waren diverse strategische plekken die door de Duitsers goed bewaakt werden. Onder andere de Spoorbrug bij de Vink dat sterk verdedigd werd omdat dit een belangrijk onderdeel was voor transporten vanuit Duitsland. Maar ook om de Vliet te bewaken waar vervoer over water plaatsvond.

Door de versterking ontstond er ruimtegebrek op het kampement en werden Duitse soldaten ondergebracht in de gymzaal en het internaat van het Klooster.  In de nacht van 22 en 23 juli 1944 brandde dit gedeelte van het klooster af. Naar verluid doordat een Duitse soldaat na het feesten met een brandende sigaret in slaap was gevallen. Direct vorderde de Duitsers de rest van het klooster in om de manschappen daar onder te brengen. Niet alleen werden Duitse soldaten in het kampement ondergebracht maar later ook in het Bondsgebouw naast de Laurentiuskerk en verschillende boerderijen langs de Vliet.

Hitler had vanuit Duitsland opdracht gegeven dat de Nederlandse grenzen sterk verdedigd moesten blijven, ook de kust. Ook toen de geallieerden bij Normandië optrokken richting Duitsland. Hierdoor duurde het tot de laatste dag dat Voorschoten bevrijd werd van de bezetter, en zorgde het er voor dat in en rondom Voorschoten het wemelde van de Duitse bezetters.

Vanaf 1944 kwam hier ook het Haagsche commandopost bij op landgoed Duivenvoorde die opdrachten gaf en V2 rakketten afvuurden op Londen en later ook op Antwerpen. Hier schreven we al eerder over. En was het in Voorschoten de een drukte met Duitse bezetters.

Dit alles was niet onopgemerkt gebleven vanuit Engeland. Met regelmaat vielen de geallieerden transporten aan die over het spoor gingen en over de weg. Vele verkenningsvluchten werden door de RAF boven Voorschoten en omgeving uitgevoerd om de troepenbewegingen in kaart te brengen.

In die maand en de maanden daarop werden er nog velen verkenningsvluchten gemaakt ook om de lanceerplekken van de V1 en V2 rakketten te traceren, maar ook om in beeld te krijgen waar de Duitse troepen zich allemaal bevonden, en Voorschoten was goed in beeld bij de geallieerden.

Door informatie uit de verkenningsvluchten, en door meldingen vanuit het verzet, werden op 10 december 1944 om 9 uur ’s morgen het station in Leiden aangevallen. Hier werden V2 raketten vanaf treinen overgeladen om getransporteerd te worden naar de lanceerplaatsen rondom Voorschoten. Slechts enkele bommen vielen op het station, maar velen ver er naast wat resulteerde in tientallen burgerdoden.

Een ander bekende bombardement om de V1’s en V2’s tot zwijgen te krijgen, was het bombardement op het Bezuidenhout. Vanuit dat bos werden ook velen rakketten op Londen en Antwerpen afgevuurd. Maar ook hier raakte de geallieerden niet het doelwit, en werd een complete woonwijk weggevaagd. Hierbij vielen meer dan 550 doden. Hierna besloten de geallieerden het bombarderen van doelen tussen Den Haag een Leiden te beëindigen. De lanceringen duurde echter nog tot 27 maart 1945 waarna vanuit Duitsland opdracht werd gegeven zo snel mogelijk de rakketten weg te halen en richting Duitse grens te trekken waar de geallieerden al over de grens getrokken waren.

De Duitsers konden niet alle raketten mee retour nemen. In een weiland in Voorschoten, ter hoogte van waar nu de Moedergodskerk is, werden tientallen raketten door de bezetter met explosieven vernietigd.

Terug naar het kampement. Deze bleef in gebruik tot de laatste dag van de oorlog. Op 4 mei 1944 kwam het bericht naar buiten dat Duitsland de volgende dag zou capituleren. Omdat er nog ruim 400 Duitse soldaten gelegerd waren in Voorschoten, werd er strikt aangeraden vanuit de overheid vooral niets te doen. Echter na 5 jaar bezetting boezemde het de Voorschotaren dit niet en ging alsnog de vlag uit en gingen de mensen juichend de straat op.

Terwijl de mensen juichend op straat bij het gemeentehuis de capitulatie stonden te vieren marcheerde 400 Duitse soldaten richting deze vierende massa. De spanning liep op, maar waren deze Duitse soldaten op weg naar Leiden om zich daar over te geven en hun wapens in te leveren.

Maar Voorschoten was goed in beeld bij de geallieerden, is Voorschoten door de misbombardementen en de snelle voortgang van de geallieerden richting Duitsland aan een ramp ontsnapt, hier komen we binnenkort bij u op terug.

En het kampement? Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende S.S. Oranje-Nassau in Londen als logement en opkomstcentrum. Na de bevrijding in 1945 was dit schip niet meer beschikbaar zodat tijdelijk werd uitgeweken naar het opleidingskamp van de Royal Navy in Skegness. Op 1 januari 1946 kreeg de Marine de beschikking over de locatie in Voorschoten en op 17 november 1961 verhuisde de Marine naar Hilversum. Een deel van het gebouwencomplex (de kantine) werd tussen 1962 en 1967 gebruikt als bijeenkomstplaats van de katholieke Voorschotense Moeder Godsparochie. In 1978 werd de naam veranderd in Marine Keurings- en Selectiecentrum. Dit is in 1983 naar Amsterdam verhuisd.

Back To Top