Vandaag vergadert, donderdag 6 november 2014, de gemeenteraad Voorschoten over de begroting voor 2015-2018.  Hieronder de tekst van de algemene beschouwingen die de SP Voorschoten fractie heeft ingediend. 

Deze week was de Franse econoom Piketty te gast in de Tweede Kamer. Piketty is erin geslaagd om duidelijk te maken dat ongelijkheid een fundamenteel probleem is in onze samenleving. In tegenstelling tot hetgeen veel mensen zouden verwachten, is de ongelijkheid in onze samenleving gegroeid. In 1980 verdiende de bestuursvoorzitter van een groot bedrijf ongeveer 15 keer zoveel als zijn werknemers op de werkvloer. In 2007 is dat gestegen tot 44 keer zoveel. De vermogensverdeling is nog schever: 60% van het totale vermogen is in handen van de rijkste 10%. En de armste 10%? Die hebben geen vermogen, maar schuld.

Inkomensongelijkheid leidt tot maatschappelijke problemen: Een ongelijke verdeling van kennis, macht en inkomen ontwricht op lange termijn de maatschappij. Het is geen toeval dat de rijkste landen in de wereld ook de laagste inkomensverschillen kennen. Mede daarom is het wenselijk dat de onverheid ingrijpt om de groeiende ongelijkheid in te dammen. En daarmee kom ik bij de begroting van de gemeente Voorschoten aan.

Want begroten is een kwestie van kiezen, net als de hele politiek dat is. Waar wordt wel geld aan uitgegeven, en waar niet. Zo beschouwd, is de begroting van Voorschoten een duidelijke keuze
voor het verder laten groeien van ongelijkheid: het budget van minimabeleid wordt gehalveerd. Net
als het budget van de onderwijsprojecten: Het vroegtijdig aanpakken van onderwijsachterstanden wordt daarmee de nek om gedraaid, terwijl dat nu juist noodzakelijk is om te voorkomen dat kinderen met een 3-0 achterstand beginnen aan hun leven. Er wordt fors gekort op ondersteuning van de laagste inkomens, op mensen die een tientje in de week niet kunnen missen. Maar een extra bijdrage van huizenbezitters, die vooral terecht komt bij de eigenaren van de duurste huizen, dat is onbespreekbaar voor dit college. Er wordt dus bezuinigd op armoedebeleid terwijl de hoogste inkomens niet extra hoeven bij te dragen. Dat is een maatregel waarmee de ongelijkheid in onze samenleving wordt vergroot. De SP vindt dat een ongewenste ontwikkeling en steunt elk voorstel dat dit voornemen terugdraait.

Voorschoten zit in zwaar weer. Zwaar financieel weer. De rekenkamer luidt de noodklok over de gemeentelijke schatkist. Voorschoten geeft structureel meer uit dan er binnenkomt. Dit is goed te zien aan de verhouding tussen bezit en schuld. In deze collegeperiode wordt 6 miljoen van de reserves opgesnoept. De debt-ratio, de verhouding tussen vermogen en schuld, stijgt van 37 naar 63, bijna een verdubbeling. De solvabiliteitsratio, die aangeeft hoe het eigen vermogen er voor staat, halveert bijna door het beleid van dit college. De netto schuld quote wordt in vier jaar tijd bijna vier keer zo hoog. Voorzitter, bij de VVD hebben ze daar een woord voor, om een dergelijk financieel beleid te omschrijven. Potverteren, noemen ze dat. Meestal gebruiken ze dan het woord socialistisch nog ervoor. Maar dat is hier niet van toepassing. Want het zijn VVD, CDA en ONS die hier aan potverteren doen, en in hoog tempo alle reserves van de gemeente erdoor jagen.
 
Er moet dus bezuinigd worden. Nog meer dan het college voorstelt. Want dit college van VVD, CDA en ONS jaagt het geld van de burgers in rap tempo er doorheen. Het wordt tijd om overbodige uitgaven aan te pakken. Voor nieuwe grote uitgaven is geen plaats meer. Ik neem aan dat de voorgenomen aanpassing van de traverse van de baan is. Het zou bespottelijk zijn om in deze omstandigheden een relatief nieuwe weginrichting helemaal opnieuw te gaan doen. De zinssnede in het programma 'beheer van de omgeving', die zegt dat “het niet nodig is nieuwe projecten te starten op het gebied van aanleg van wegen” (blz 75) leest de SP als een bevestiging dat het opnieuw inrichten van de traverse van de baan is. Dat zou dan een goede keuze zijn.

Maar er worden meer keuzes gemaakt. Er wordt een fors bedrag vrijgemaakt voor het vernieuwen van de verkeerslichten. Die moeten natuurlijk werken, maar kan Voorschoten dit bedrag wel missen nu? Het gaat om het 30-voudige van de bezuiniging op minimabeleid. Kan net bedrag niet beter worden verspreid over de komende jaren? Dat heeft als bijkomend voordeel dat de stoplichten ook niet aan het einde van hun levensduur allemaal tegelijk vervangen moeten worden. Dan heb je over
15 of 20 jaar niet hetzelfde probleem.

En dan toerisme en economie. De SP begrijpt best dat het verstandig is om dat te stimuleren. Maar in tijden dat elk dubbeltje omgedraait moet worden, in tijden dat noodzakelijke voorzieningen met de botte bijl worden afgebroken, daarin is het een vreemd gezicht om te zien dat er 76.000 euro wordt geïnvesteerd in toerisme en economie. Dat is bijna hetzelfde bedrag als de bezuiniging op minimabeleid en schoolprojecten. Dat lijkt ons daarom een betere besteding van dat geld.

Een begroting op orde krijgen gaat niet alleen over het beperken van uitgaven, maar ook over het optimaliseren van inkomsten. De belangrijkste inkomsten van een gemeente zijn belastinginkomsten. Nu Voorschoten er zo slecht voor staat, ontkomen we er niet aan om de onbenutte belastingcapaciteit van ruim anderhalf miljoen in te zetten. Dat spijt mij, want de SP is voorstander van lage gemeentelijke lasten. Maar niet ten koste van alles. Want in de begroting die voor ons ligt, worden op allerlei belangrijke zaken, ik heb ze al genoemd, onderwijs en minimabeleid, bezuinigt, met maar 1 doel: voorkomen dat de OZB-heffing omhoog moet. En dat gaat de SP te ver. Als de keuze zo wordt voorgesteld: motie 120 waarbij de rekening bij de laagste inkomens komt te liggen, of OZB-verhoging waardoor de rekening bij de hogere en hoogste inkomens komt te liggen, dan kiest de SP voor het laatste. Want overheden, dus ook de gemeente, moeten met hun beleid inkomensverschillen verkleinen, niet vergroten.

Ten slotte de gemeenteraad. De SP waardeert de manier waarop de raad zijn werk doet. Maar wij vinden het vreemd dat in tijden van tekorten, de bijdrage aan de gemeenteraad toeneemt. Het gaat daarbij niet eens zo zeer over het totale bedrag, maar om het signaal dat daar vanuit gaat. Je kan het niet maken om fors te bezuinigen op de voorzieningen voor de armste inwoners van Voorschoten en tegelijktijd je eigen budget verhogen. Daarom doe ik hierbij een concreet voorstel. Een voorstel waarbij in niet in andermans buidel tast, maar in mijn eigen. Elke fractie krijgt een fractiebudget van 1000 euro per maand, opgehoogt met 100 euro per raadslid per maand. In het geval van de SP is dat dus 1320 euro per jaar. Ik zeg hierbij toe dat de SP zijn volledige fractiebudget terugstort aan de gemeente, op voorwaarde dat dit rechtstreeks aan het budget van het minimabeleid wordt toegevoegd. Ik roep de andere fracties op om dit voorbeeld te volgen. Zo kunnen we een concreet probleem oplossen. En op de langere termijn moeten we structurele afspraken maken over het op een verantwoorde manier beperken van het raadsbud